Symbolika jakie kryje japońskie ciasto bożonarodzeniowe

W Japonii ciasta bożonarodzeniowe są bardzo popularnym przysmakiem w okresie świąt Bożego Narodzenia. Ciasta te mają ciekawą historię i znaczenie wykraczające poza samo bycie smacznym. Coś jak nasze dwanaście potraw na wigilię.

Ciasto truskawkowe z bitą śmietaną

Puszysty biały biszkopt może nie jest pierwszym deserem, który przychodzi na myśl w okresie świąt Bożego Narodzenia, ale w Japonii właśnie ciasto truskawkowe króluje na stołach. Deser ten składa się z okrągłych warstw biszkoptu obłożonych bitą śmietaną, pomiędzy warstwami ułożonymi na wierzchu truskawkami.

Nieco historii

Boże Narodzenie po raz pierwszy pojawiło się w Japonii w ograniczonym zakresie w XVI wieku, kiedy przybyli chrześcijańscy misjonarze z Portugalii. Jednak święto to nie rozpowszechniło się aż do lat 70-tych XIX wieku. Wtedy to tokijskie sklepy, takie jak Maruzen (sieć księgarni), zaczęły tworzyć wystawy z dekoracjami bożonarodzeniowymi i sprzedawać importowane kartki z życzeniami. W 1910 roku Fujiya, cukiernia w stylu europejskim w portowym mieście Jokohama w Tokio, wprowadziła na rynek ciasto powszechnie uważane za pierwsze japońskie ciasto bożonarodzeniowe. Podstawą tortu był bogaty, nasączony likierem keks owocowy w europejskim stylu. Jednak piekarze uznali, że jego zwykły brązowy wygląd nie jest wystarczająco przyciągający wzrok, więc udekorowali go śnieżnobiałym lukrem królewskim i ozdobili choinkami.

Słodycze w Japonii: wagashi i jogashi

Przed wojną japońskie przysmaki dzieliły się na dwie duże kategorie. Wagashi (japońskie słodycze) były bardziej tradycyjną odmianą, przygotowywaną z pasty fasolowej i sproszkowanego ryżu i bardzo lekko słodzoną. Po drugiej stronie znajdowały się jogashi (zachodnie słodycze), takie jak czekoladki, przyrządzane z rzadkich składników, takich jak mleko i masło. Yogashi były oznaką bogactwa, statusu i nowoczesności, ale podczas wojny prawie nie można było ich znaleźć, tym bardziej, że i sam cukier racjonowano.

Ciasto = Oznaka bogactwa

Po zakończeniu II wojny światowej Stany Zjednoczone okupowały Japonię od 1945 do 1952 roku. Po latach haseł “luksus jest wrogiem”, Japonia została odbudowana przy pomocy Ameryki. Kapitalizm i bogactwo, kojarzone z Amerykanami, kusiło. Gdy japońska gospodarka zaczęła się ożywiać, spożycie cukru ponownie wzrosło. Lepszy przepływ towarów oraz upowszechnienie się lodówek i szklarni spowodowało zaś popyt na ciasta z bitą śmietaną i truskawkami. Boże Narodzenie było doskonałą okazją do świętowania dobrobytu gospodarczego i wyjątkowego połączenia kultury japońskiej i zachodniej. Wkrótce zaczęto je obchodzić na kilka głównych sposobów: dawanie dzieciom zabawek, zamawianie KFC na obiad i jedzenie świątecznych ciast.

Ukryta symbolika

Dziś ciasta bożonarodzeniowe są nadal pożądanymi prezentami wręczanymi co roku przyjaciołom, rodzinie i współpracownikom. Poza smakiem reprezentują błogosławieństwo, nadzieję i wspólnotę. Ich czysty biały lukier sygnalizuje czystość i nowy początek. Jasnoczerwone truskawki przynoszą szczęście i sukces. Okrągły kształt oznacza jedność i wspólną radość.

Ciasto bożonarodzeniowe w powiedzonkach

W Japonii tradycyjnie oczekiwano, że kobiety wyjdą za mąż w młodym wieku. Osoby niezamężne po 25-tym roku życia metaforycznie nazywano „(niesprzedanymi) ciastami bożonarodzeniowymi” (クリスマスケーキ) w odniesieniu do przedmiotów, które nadal nie zostały sprzedane po 25.12.

Fot. 1 Dominic Alves, fot. 2 Japanexperterna.se, fot. 3 Lisa Pinehill, CC BY-SA 2.0