W jakiej kolejności oglądać Monogatari?

Monogatari oznacza po japońsku opowieść, opowiadanie. W przypadku cyklu anime studia Shaft to bardzo zakręcone opowieści o demonach i przyjaźni z całkiem ciekawą wampirzycą. Każda z nich stanowi odrębną całość i opowiada o innej osobie oraz jej przypadłości. Jak jednak oglądać Monogatari: chronologicznie według zdarzeń czy dat wydania? A może jeszcze inaczej?

Jaka jest kolejność (poprawiona)?

Każda seria ma wiele wątków fabularnych, które często są poza porządkiem chronologicznym. Jeśli podzielić je według chronologii zdarzeń, tak jak kolejno dzielony jest tez rok szkolny w Japonii, można oglądać anime tak:

• przerwa wiosenna (marzec-kwiecień)
  • Koyomi Vamp (Kizumonogatari)
• Golden Week do przerwy wakacyjnej (maj-czerwiec)
  • Tsubasa Family (Nekomonogatari Black)
  • Hitagi Crab (Bakemonogatari)
  • Mayoi Snail (Bakemonogatari)
  • Suruga Monkey (Bakemonogatari)
  • Nadeko Snake (Bakemonogatari)
  • Tsubasa Cat (Bakemonogatari)
• przerwa letnia (lipiec-sierpień)
  • Karen Bee (Nisemonogatari)
  • Tsukihi Phoenix (Nisemonogatari)
• semestr jesienny do przerwy zimowej (wrzesień do grudnia)
  • Tsubasa Tiger (Second Season)
  • Mayoi Jiangshi (Second Season)
  • Shinobu Time (Second Season)
  • Shinobu Mail (Owarimonogatari)
  • Ougi Formula (Owarimonogatari)
  • Sodachi Riddle (Owarimonogatari)
  • Sodachi Lost (Owarimonogatari)
  • Nadeko Medusa (Second Season)
• przerwa zimowa do zakończenia roku szkolnego (styczeń-marzec)
  • Hitagi End (Second Season)
  • Yotsugi Doll (Tsukimonogatari)
  • Mayoi Hell (Owarimonogatari II)
  • Hitagi Rendezvous (Owarimonogatari II)
  • Ougi Dark (Owarimoniogatari II)
  • Koyomi Reverse (Zokuowarimonogatari)
• nowy rok szkolny (kwiecień)
  • Suruga Devil (Hanamonogatari)

Według dat wydania LN:

First Season
Bakemonogatari (2006)
Kizumonogatari (2008)
Nisemonogatari (2008 – 2009)
Nekomonogatari (Black) (2010)

Second Season
Nekomonogatari (White) (2010)
Kabukimonogatari (2010)
Hanamonogatari (2011)
Otorimonogatari (2011)
Onimonogatari (2011)
Koimonogatari (2011)

Final Season
Tsukimonogatari (2012)
Koyomimonogatari (2013)
Owarimonogatari (2013 – 2014)
Zokuowarimonogatari (2014)

Off Season
Orokamonogatari (2015)
Wazamonogatari (2016)
Nademonogatari (2016)
Musubimonogatari (2017)

Monster Season
Shinobumonogatari (2017)
Yoimonogatari (2018)
Amarimonogatari (2019)
Ougimonogatari (2020)
Shinomonogatari (2021)

Family Season
Ikusamonogatari (2023)
Tsugimonogatari (planowany)

Ale można się pokusić, i ja tak zrobiłam, o obejrzenie według dat wydania anime. Jest to trudniejsze, gdyż zaczynamy z tak wieloma znakami zapytania, że czasem ciężko ogarnąć fabułę, która i tak nie należy do łatwych. Liczne retrospekcje, przeskoki fabuły, specyficzne zachowania, sposób mówienia czy wreszcie sposób animacji jeszcze bardziej potęgują uczucie zagubienia. Ale o to chodzi: Monogatari nie powinno się brać na logikę – powinno się w nie zanurzyć.

Chronologia według dat wydania anime:

Monogatari Series: First Season (2009–2012)
Bakemonogatari
Nisemonogatari
Nekomonogatari (Black)

Monogatari Series: Second Season (2013–2014)
Nekomonogatari (White)
Kabukimonogatari
Hanamonogatari
Otorimonogatari
Onimonogatari
Koimonogatari

Monogatari Series: Final Season (2014–2018)
Tsukimonogatari
Owarimonogatari I
Koyomimonogatari
Kizumonogatari Part 1: Tekketsu
Kizumonogatari Part 2: Nekketsu
Kizumonogatari Part 3: Reiketsu
Owarimonogatari II
Zokuowarimonogatari

Cykl serialu anime nie jest jednak zamknięty, bo opiera się na wciąż wydawanej serii light novel autorstwa Ishin Nishio, a ilustrowanej przez tajwańskiego ilustratora Vofan. W zanadrzu czekają jeszcze takie tytuły ukończone jak: Zokuowarimonogatari, Orokamonogatari, Wazamonogatari, Nademonogatari, Musubimonogatari, Shinobumonogatari oraz jeszcze niewydane w Japonii, ale zapowiedziane: Yoimonogatari, Amarimonogatari, Ōgimonogatari i Shinomonogatari.

Bohaterowie

Koyomi Araragi, uczeń trzeciej klasy liceum, który przeżył atak wampira, zaczyna przyciągać wszelkiego rodzaju dziwactwa, zjawy, bogów, duchy i mityczne bestie. Jako ni człowiek ni wampir musi nadal żyć w społeczeństwie, uczyć się w szkole, wytrzymywać wybryki swoich młodszych sióstr czy mierzyć się z dość zmienną nastrojowo dziewczyną. A do tego stanowi swoisty karmik dla Shinobu, wampirzycy o zminimalizowanych siłach, znaną kiedyś jako legendarna Kiss-Shot Acerola-Orion Heart-Under-Blade, w skrócie Całuśna. Już samo ugryzienie przez nią było spowodowane zadziwiającym wręcz poświęcaniem się dla dobra sprawy przez Araragiego. To chyba jedyna osoba na Ziemi, która przejęła się umierającym po ataku wampirem i użyczyła własnej szyi, własnego życia, by tenże stwór przeżył. Ale Koyomi zawsze był dziwny, trzymał się z daleka od ludzi i dopiero znajomość z Hanekawą otworzyła go na przyjaźń z innymi. Araragi jest głównym narratorem większości odcinków cyklu Monogatari.

Fabuła

Bakemonogatari

Araragi wraca do szkoły po ataku wampira. Odkrywa, że nie tylko on ma nadnaturalne umiejętności. Zaczyna go coraz bardziej pochłaniać przypadek koleżanki z klasy, Hitagi Senjougahary, która cierpi na brak wagi. Całkowity brak wagi. Niestety odkrycie jej tajemnicy jest bardzo nieprzewidywalne w skutkach.

Kizumonogatari

Ta cześć jest prequelem Bakomonogatari. Ukazuje głównie historię związaną z Kiss-Shot Acerola-Orion Heart-Under-Blade, ugryzieniem Araragiego przez wampira oraz jego powrót do ludzkiej postaci.

Nisemonogatari

Nisemonogatari to sequel to Bakemonogatari i ukazuje dalsze losy Araragiego jako pół-wampira. W tej opowieści uwaga skupiać się będzie na jego siostrach Karen i Tsukihi Araragi.

Nekomonogatari

Historia Czarnej i Białej Hanekawy, czyli przewodniczącej klasy Araragiego, która podczas złotego tygodnia została zaczarowana przez kociego demona. Jest to dziewczyna, która właściwie wie prawie wszystko.

Kabukimonogatari

Araragi Koyomi i Oshino Shinobu decydują się odbyć podróż w czasie do roku o 11 lat wcześniejszego niż obecny. Koyomi chce ocalić Hachikuji Mayoi z wypadku samochodowego. Kiedy wracają do swoich czasów nic nie jest takie jakie było przedtem…

Otorimonogatari

Zakochana w Araragim Nadeko napotyka olbrzymiego węża, który twierdzi, że jest bóstwem o imieniu Kuchinawa. Kuchinawa obiecuje Nadeko, że spełni jej życzenie, jeśli pomoże mu w poszukiwaniach przedmiotu kultu. Nie mówi jednak o minusach tego przedsięwzięcia. Po połknięciu go dziewczyna sama staje się wężem, a właściwie meduzą, która może zagrozić życiu Koyomi i Shinobu.

Onimonogatari

Podczas podróży w czasie Araragi spotyka Mayoi Hachikuji i oddaje jej plecak, który ta zostawiła w jego pokoju. Doświadczają jednak czegoś mocno niepokojącego, jakiejś ciemnej masy, dziury czy innego straszyła, które pochłania wszystko. Ratuje ich Shinobu i wyjaśnia, że jest to ciemność sprzed 400 lat. Prawdę o niej zna jedynie Izuko Gaen.

Koimonogatari

Dokładnie 1 stycznia Hitagi Senjyogahara spotyka się ze swoim największym wrogiem, Deishu Kaiki, i składa mu niepokojącą propozycję. Jest ktoś, kogo Deihu powinien oszukać, by Araragi nie stracił życia. Kaiki zaczyna badać sytuację i dowiaduje się pewnego sekretu. Jednak czy Kaiki może uratować Hitagi i Koyomi, zanim ich czas się skończy ?

Hanamonogatari

Suruga Kanbaru, młodsza o rok od Araragiego, jest już w trzeciej klasie liceum. W szkole pojawiają się pogłoski, że jakiś tajemniczy „diabeł” rozwiązuje każdy problem. Czy sprawi, że ręka Kanbaru znowu będzie ludzka?

Tsukimonogatari

Na miesiąc przed egzaminem końcowym Koyomi Araragi zauważa, ze nie ma odbicia w lustrze. W obawie przed powrotem do pełnej postaci wampira, nawiązuje kontakt z Yozuru Kagenui i Ononoki Yotsugim w celu uzyskania pomocy.

Owarimonogatari

Koyomi Araragi poznaje Ougi Oshino, która prosi go, aby pomógł jej z tajemnicą dotyczącą pewnej szkolnej sali lekcyjnej, a Koyomi i Suruga Kanbaru zgadzają się pomóc Izuko Gaenowi w wykonaniu specjalnego zadania. Oczywiście wszystko jest bardzo zakręcone i dzieje się w różnych liniach czasowych w przeszłości oraz teraźniejszości.

Koyomimonogatari

Dwanaście krótkich epizodów o Koyomim od rozpoczęcia przerwy wiosennej aż po egzaminy końcowe.

Zokuowarimonogatari

Po walce z Ougi Oshino nadszedł czas, aby następnego dnia rano ukończyć Szkołę Średnią Naoetsu. Budząc się bez pomocy jego sióstr, jaki jest nowy świat, w którym Koyomi Araragi już nie jest tym samym pół-wampirem?

Kreska

Prowadzenie akcji pod względem graficznym jest bardzo specyficzne. Wręcz psychodeliczne. Pastelowe, nierealistyczne czasami kolory, kontrasty, specyficzne powolne ruchy głowy większości postaci, fantastyczne walki i dość widoczny, ale nie przesadzony fanserwis, nawet wszechobecne CGI nie jest tu minusem, a wręcz plusem serii, nadając jej niesamowity klimat całości. Wyglądają po prostu jak futurystyczne obrazy, będące tłem dobrze zaprojektowanych, bardzo charakterystycznych postaci. Świetna jest tu także rola aktorów głosowych – do końca życia będę pamiętać śmiech Shinobu.

https://www.youtube.com/watch?v=nCnd2tmhnuw

Ciekawostka

Każda z nazw poszczególnych serii ma swoje znaczenie w języku japońskim. Etymologię słowa monogatari już wyjaśniłam, ale co oznaczają pozostałe terminy? Bakemono to potwór, duch, goblin, kizu oznacza ranę, zadrapanie, nise to imitacja, bogus, kopia, prefabrykat, neko to kot, kabuki to rodzaj dandysa, osoby oryginalnie ubranej, dewianta, ale także rodzaj tradycyjnej sztuki teatralnej, hana to kwiat, otori oznacza pułapkę, oni to demon, koi to miłość, tsuki to posiadanie lub opętanie, owari oznacza koniec, zaś zoku to kontynuacja. Koyomi to akurat jedna z postaci całej serii.

Podsumowanie

Może i spałam na niektórych odcinkach, bo akcja rozwija się powoli, ale to naprawdę kawał świetnego anime, pełnego dziwactw, dziwactw, fanserwisu i dziwactw. A ja takie dziwactwa i odchyły jak choćby pokazane w Paprice, Perfect Blue czy choćby Mousou Dairinin (Paranoya agent) bardzo, ale to bardzo lubię. No i już nigdy mycie zębów nie będzie takie samo.