Gatunki mangi – nie wszystkie książki z obrazkami są dla dzieci

Możemy spierać się bądź nie czy mangi, komiksy, powieści graficzne to bardziej rysunek czy treść pisana. Uważam, że każda książka, która zachęca dziecko czy nastolatka do czytania, jest dla mnie wystarczająco dobrą książką. Zwykłam sama najpierw czytać to, co podsuwam dzieciom, nic więc dziwnego, że wpadłam w mangę jak śliwka w kompot i podnoszę statystykę wypożyczanych z biblioteki mang w naszym punkcie bibliotecznym pewnie kilkukrotnie.

Moje początki

Manga nie jest czymś, czym się kiedyś zajmowałam. Owszem, wychowałam się na Muminkach, Pszczółce Mai, potem Czarodziejce z Księżyca czy Dragon Ball, ale bez większego entuzjazmu. Ba, wolałam oglądać przygody Garfielda czy Gumisie. Ale dzisiaj, w szóstej klasie mojego syna i drugiej mojej córki, manga jest czymś innym. Czymś, o czym dzieci mówią na przerwach!

Oto czego nauczyłam się o mandze do tej pory

Co to jest: Manga odnosi się do szerokiej gamy japońskich powieści graficznych. I zdecydowanie nie są takie same.
Co to NIE jest: Manga i anime to dwie różne rzeczy – choć są one podobne wizualnie, a niektóre z bardziej popularnych serii mang stały się anime (patrz: Sailor Moon i Dragon Ball Z). Mówiąc ogólnie, manga odnosi się do powieści graficznych i wszystkiego, co drukowane, a anime odnosi się do telewizji lub filmów.
Jak to czytać: Znaczna część mangi wydawanej po polsku czytana jest jak oryginalna japońska – od prawej do lewej. Tylko stare, powiedzmy tak stare jak ja, tomiki mogą mieć typowo zachodni sposób czytania (np. najstarsza manga na polskim rynku Aż do nieba). Przyzwyczajenie się może trochę potrwać.

Gatunki mangi

Istnieje pięć głównych rodzajów mangi, z których każdy opiera się zasadniczo na płci i wieku, ale i one mają swoje podziały:

• Shōnen to manga dla chłopców i charakteryzuje się dominacją walki w fabule, robotami czy silnymi bohaterami. Przykłady: Atak Tytanów, Bungou stray dogs, Dragon Ball, Naruto, One-Punch Man, The Promised Neverland, JoJo’s Bizarre Adventure
• Shōjo to manga dla dziewcząt, opowiadająca historię pierwszej licealnej/gimnazjalnej miłości i wszystkich przeciwności losu, na które napotyka. Przykłady: Fruits Basket, Służąca przewodnicząca, Brzoskwinia, Róża Wersalu.
• Kodomomuke to mangi dla dzieci, w której nie występuje fanserwis (cycki, podwiewające spódniczki itd.), zwykle historie są wesołe, pełne slapstickowych scen. Historie oraz sposób ich przedstawiania są przystosowane do odbioru przez dzieci. Przykładem może być Doraemon.
• Isekai to mangi, w którym bohater przenosi się do świata fantasy np. Spirited Away – w krainie bogów, Sword Art Online.
• Mahō-shōjo to mangi o magicznych dziewczętach np. Czarodziejka z Księżyca czy Puella Magi Madoka Magica,
• Mangi dla dorosłych, bo dojrzałych to seinen (dla młodych mężczyzn np. Ghost in the Shell), josei (dla młodych kobiet np. Nana). Ale mamy też mangi erotyczne jak ecchi (z rażącą ilością fanserwisu) i hentai (henatai oznacza zboczeńca, tu jest sam seks!).

Warto zwrócić jeszcze uwag na takie gatunki jak, by nie sprezentować dziecku czegoś, czego nie chcemy, by za szybko poznało:

• yaoi (manga o homoseksualistach np. Zakochany tyran),
• yuri (mangi o związkach lesbijskich np. Moje lesbijskie doświadczenia w walce z samotnością),
• shōnen-ai (mangi o miłości pomiędzy mężczyznami, chodzi o uczucie np. Vassalord) i shoujo-ai (tu miłość pomiędzy kobietami; termin nieużywany w Japonii).

A to nie koniec, ale w sumie najważniejsza lista gatunków i rodzajów mangi. Istnieje bowiem wiele podgatunków. To zupełnie tak samo jak z książkami: mamy horrory z wątkiem detektywistycznym, romanse z thrillerami itd. I zupełnie jak z komiksami: choć większość rynku stanowią mangi dla chłopców, z bijatykami, mechami, superbohaterami, walkami w kosmosie, wojnami, to sporo jest tytułów naprawdę słodkich, czasem głupiutkich, niektóre oparte są na romansach homo czy hetero, inne są… o gotowaniu czy nauce w szkole rolniczej! Każdy znajdzie tu coś dla siebie i dla swojego dziecka.